Τα χάπια αντισύλληψης αποτελούν μία από τις πιο αποτελεσματικές και δημοφιλείς μεθόδους οικογενειακού προγραμματισμού. Λειτουργούν μέσω της απελευθέρωσης συνθετικών ορμονών που αναστέλλουν την ωρίμανση και απελευθέρωση ωαρίων, ενώ παράλληλα μεταβάλλουν το περιβάλλον της μήτρας.
Τα περισσότερα αντισυλληπτικά χάπια περιέχουν συνδυασμό οιστρογόνων και προγεσταγόνων, οι οποίες μιμούνται τις φυσικές ορμόνες του γυναικείου οργανισμού. Αυτός ο συνδυασμός εξασφαλίζει υψηλή αποτελεσματικότητα που φτάνει το 99% όταν χρησιμοποιούνται σωστά.
Η χρήση απαιτεί καθημερινή λήψη την ίδια ώρα για 21 ημέρες, ακολουθούμενη από διάλειμμα 7 ημερών. Οι πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία, πονοκέφαλο και αλλαγές στη διάθεση, ενώ αντενδείκνυνται σε γυναίκες με ιστορικό θρομβώσεων.
Οι μηχανικές μέθοδοι αντισύλληψης αποτελούν εξαιρετικές επιλογές που παρέχουν διπλή προστασία - από ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Τα προφυλακτικά, τόσο ανδρικά όσο και γυναικεία, δημιουργούν φυσικό φραγμό που εμποδίζει την επαφή των σπερματοζωαρίων με το ωάριο.
Πέρα από τα παραδοσιακά latex προφυλακτικά, υπάρχουν γυναικεία προφυλακτικά από πολυουρεθάνη και διαφραγματικοί φραγμοί που τοποθετούνται στον τράχηλο της μήτρας. Όλες οι μέθοδοι απαιτούν σωστή τοποθέτηση και χρήση μόνο μία φορά.
Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι η ταυτόχρονη προστασία από HIV, ηπατίτιδα και άλλα ΣΜΝ. Για βέλτιστα αποτελέσματα, αποθηκεύονται σε δροσερό, στεγνό μέρος μακριά από οξυδωτικές ουσίες και ελέγχονται πάντα οι ημερομηνίες λήξης πριν τη χρήση.
Τα ενέσιμα αντισυλληπτικά και τα υποδόρια εμφυτεύματα αποτελούν μακροπρόθεσμες μεθόδους αντισύλληψης που προσφέρουν εξαιρετική αποτελεσματικότητα και ευκολία χρήσης. Το Depo-Provera είναι το πιο γνωστό ενέσιμο αντισυλληπτικό που χορηγείται κάθε τρεις μήνες, ενώ το Nexplanon αποτελεί εμφύτευμα που παρέχει προστασία για τρία έτη.
Η επιλογή αυτών των μεθόδων απαιτεί λεπτομερή συζήτηση και συνεχή επίβλεψη από εξειδικευμένο γυναικολόγο για την αξιολόγηση της καταλληλότητας και την παρακολούθηση πιθανών παρενεργειών.
Τα ενδομήτρια συστήματα (IUD) αποτελούν μία από τις αποτελεσματικότερες και πιο οικονομικές μεθόδους μακροχρόνιας αντισύλληψης. Διατίθενται σε δύο κύριες κατηγορίες: τα ορμονικά συστήματα όπως το Mirena που απελευθερώνει προγεσταγόνο, και τα χάλκινα IUD που δρουν ως σπερματοκτόνα.
Η τοποθέτηση πραγματοποιείται από εξειδικευμένο γιατρό σε κλινικό περιβάλλον και μπορεί να προκαλέσει παροδικό πόνο. Τα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν την άμεση αναστρεψιμότητα μετά την αφαίρεση, τη μείωση της έμμηνης ροής στα ορμονικά συστήματα και την απουσία ημερήσιας φαρμακευτικής αγωγής.
Η αντισύλληψη έκτακτης ανάγκης, γνωστή και ως "χάπι της επόμενης ημέρας", αποτελεί μέθοδο πρόληψης ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης μετά από μη προστατευμένη σεξουαλική επαφή. Στην Ελλάδα διατίθενται κυρίως τα προϊόντα ellaOne και NorLevo, τα οποία είναι διαθέσιμα χωρίς ιατρική συνταγή.
Οι συνήθεις παρενέργειες περιλαμβάνουν ναυτία, κεφαλαλγία και διαταραχές στον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Δεν συνιστάται για τακτική χρήση και δεν προστατεύει από σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Οι φυσικές μέθοδοι αντισύλληψης βασίζονται στην παρακολούθηση των σημείων γονιμότητας του γυναικείου οργανισμού. Αποτελούν εναλλακτικές λύσεις για γυναίκες που προτιμούν να αποφύγουν τις ορμονικές μεθόδους.
Οι φυσικές μέθοδοι απαιτούν συνέπεια, εκμάθηση και κανονικό εμμηνορρυσιακό κύκλο. Η αποτελεσματικότητά τους είναι μικρότερη από τις σύγχρονες μεθόδους και δεν προσφέρουν προστασία από λοιμώξεις.
