Η παχυσαρκία αποτελεί μια χρόνια πάθηση που χαρακτηρίζεται από την υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα και αποτελεί το βασικό εργαλείο αξιολόγησης.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, κόπωση, πόνους στις αρθρώσεις και μειωμένη κινητικότητα. Οι επιπλοκές αφορούν διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση και απνοιογενή σύνδρομο. Η διάγνωση βασίζεται στον υπολογισμό του ΔΜΣ, την αξιολόγηση της περιφέρειας μέσης και την ιατρική ιστορία του ασθενή.
Η παχυσαρκία προκύπτει από την αλληλεπίδραση πολλαπλών παραγόντων. Οι γενετικοί παράγοντες επηρεάζουν το μεταβολισμό και την τάση συσσώρευσης λίπους, ενώ η οικογενειακή ιστορία παχυσαρκίας αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο.
Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε θερμίδες, ζάχαρη και κορεσμένα λίπη, σε συνδυασμό με τον καθιστικό τρόπο ζωής, συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη παχυσαρκίας.
Ορμονικές διαταραχές όπως ο υποθυρεοειδισμός και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών επηρεάζουν το μεταβολισμό. Επιπλέον, ορισμένα φάρμακα όπως κορτικοστεροειδή, αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά προκαλούν αύξηση βάρους. Τέλος, το χρόνιο στρες και οι ψυχολογικοί παράγοντες μπορούν να οδηγήσουν σε υπερκατανάλωση τροφής και διαταραχές στις διατροφικές συνήθειες.
Η φαρμακευτική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αποτελεί σημαντικό εργαλείο όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν επαρκούν. Στην Ελλάδα διατίθενται αποτελεσματικά φάρμακα που έχουν εγκριθεί από τον ΕΟΦ για τη διαχείριση του υπερβολικού βάρους.
Το Orlistat (Xenical, Alli) είναι αναστολέας της παγκρεατικής λιπάσης που μειώνει την απορρόφηση των λιπών κατά 30%. Το Liraglutide (Saxenda), ανάλογο της GLP-1, ρυθμίζει την όρεξη και επιβραδύνει τη γαστρική κένωση. Το Naltrexone/Bupropion (Mysimba) συνδυάζει δύο δραστικές ουσίες που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα ελέγχοντας την όρεξη και τη λιγούρα.
Τα φάρμακα αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε απώλεια 5-15% του αρχικού σωματικού βάρους. Οι κύριες παρενέργειες περιλαμβάνουν:
Η χορήγηση απαιτεί ιατρική εποπτεία και τακτική παρακολούθηση. Αντενδείκνυται σε εγκυμοσύνη, σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις και ψυχιατρικές διαταραχές. Η θεραπεία πρέπει να συνδυάζεται με διαιτητικές αλλαγές και άσκηση για βέλτιστα αποτελέσματα.
Τα διατροφικά συμπληρώματα αποτελούν δημοφιλή επιλογή για τη διαχείριση του βάρους, παρότι η επιστημονική τεκμηρίωσή τους είναι περιορισμένη. Στην ελληνική αγορά διατίθεται μεγάλη ποικιλία προϊόντων με διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης.
Το Chitosan και οι φυτικές ίνες δεσμεύουν τα λίπη στο πεπτικό σύστημα. Τα εκχυλίσματα πράσινου τσαγιού και η καφεΐνη αυξάνουν τη θερμογένεση και τον μεταβολισμό. Η Garcinia Cambogia περιέχει υδροξυκιτρικό οξύ που θεωρητικά αναστέλλει τη σύνθεση λιπών.
Το Chromium Picolinate βελτιώνει τον μεταβολισμό της γλυκόζης και μπορεί να μειώσει τη λιγούρα για γλυκά. Τα προβιοτικά στελέχη επηρεάζουν τη μικροχλωρίδα του εντέρου και συμβάλλουν στη ρύθμιση του βάρους μέσω διαφόρων μηχανισμών.
Παρότι θεωρούνται ασφαλή, τα συμπληρώματα μπορεί να αλληλεπιδρούν με φάρμακα ή να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Η αποτελεσματικότητά τους είναι γενικά μέτρια και απαιτούν συνδυασμό με υγιεινή διατροφή και άσκηση για ορατά αποτελέσματα.
Η αποτελεσματική διαχείριση της παχυσαρκίας απαιτεί ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει διατροφικές παρεμβάσεις και εξειδικευμένα υποστηρικτικά προϊόντα. Τα υποκατάστατα γευμάτων και οι πρωτεϊνικές σκόνες αποτελούν χρήσιμα εργαλεία για τον έλεγχο των θερμίδων, ενώ παράλληλα εξασφαλίζουν την απαραίτητη διατροφική αξία.
Ο σωστός σχεδιασμός γευμάτων και η διαχείριση μερίδων είναι θεμελιώδη στοιχεία της επιτυχημένης απώλειας βάρους. Τα φαρμακεία προσφέρουν ειδικά σχεδιασμένα προϊόντα και εργαλεία που διευκολύνουν την καθημερινή εφαρμογή μιας ισορροπημένης διατροφής, συμβάλλοντας στην επίτευξη μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων.
Η πρόληψη της παχυσαρκίας αρχίζει από τη νεαρή ηλικία με την καλλιέργεια υγιών διατροφικών συνηθειών και την προώθηση της φυσικής δραστηριότητας. Η διατήρηση της απώλειας βάρους αποτελεί μείζονα πρόκληση που απαιτεί συνεχή προσπάθεια και υποστήριξη.
Η ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση του βάρους. Η τακτική άσκηση και η σταδιακή αύξηση της φυσικής δραστηριότητας αποτελούν θεμελιώδη συστατικά της θεραπευτικής προσέγγισης.
Η μακροπρόθεσμη επιτυχία εξαρτάται από την ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει διατροφή, άσκηση, ψυχολογική υποστήριξη και κοινωνική συνοχή.
