Το κάπνισμα αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για σοβαρές παθήσεις όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές νόσοι και οι αναπνευστικές διαταραχές. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των καπνιστών παραμένει υψηλό, φτάνοντας το 27% του πληθυσμού σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ.
Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος είναι άμεσα και μακροπρόθεσμα. Μέσα σε 20 λεπτά, η καρδιακή συχνότητα και η αρτηριακή πίεση μειώνονται, ενώ μέσα σε έναν χρόνο ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής μειώνεται κατά 50%. Επιπλέον, η διακοπή του καπνίσματος προσφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, καθώς ένας καπνιστής δύο πακέτων ημερησίως εξοικονομεί περίπου 4.000 ευρώ ετησίως.
Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου διακοπής εξαρτάται από τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε καπνιστή. Η άμεση διακοπή είναι αποτελεσματική για άτομα με ισχυρή θέληση, ενώ η σταδιακή μείωση βοηθά όσους δυσκολεύονται με τα στερητικά συμπτώματα.
Η ψυχολογική υποστήριξη και η συμβουλευτική αποτελούν θεμελιώδεις πυλώνες επιτυχίας. Οι συμπεριφορικές θεραπείες, όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, βοηθούν στην αλλαγή των συνηθειών που συνδέονται με το κάπνισμα.
Το κοινωνικό περιβάλλον και η οικογενειακή υποστήριξη παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία διακοπής, προσφέροντας κίνητρα και ενθάρρυνση κατά τις δύσκολες στιγμές.
Η νικοτινική υποκατάσταση είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους για τη διακοπή του καπνίσματος. Λειτουργεί παρέχοντας στον οργανισμό μικρές, ελεγχόμενες ποσότητες νικοτίνης, μειώνοντας σταδιακά τα συμπτώματα στέρησης.
Τα επιθέματα εφαρμόζονται σε καθαρό, στεγνό δέρμα και απελευθερώνουν νικοτίνη σταθερά για 16-24 ώρες. Η δοσολογία ξεκινά συνήθως από 21mg ημερησίως και μειώνεται σταδιακά.
Οι τσίχλες προσφέρουν άμεση ανακούφιση από την επιθυμία για κάπνισμα. Διατίθενται σε δόσεις 2mg και 4mg και πρέπει να μασώνται αργά για βέλτιστη απορρόφηση.
Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν ερυθρότητα δέρματος (επιθέματα) και ναυτία (τσίχλες). Αντενδείκνυται σε εγκύους και άτομα με καρδιαγγειακά προβλήματα.
Τα φάρμακα χωρίς νικοτίνη αποτελούν εναλλακτική θεραπευτική επιλογή για όσους δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν προϊόντα νικοτινικής υποκατάστασης.
Το Bupropion είναι αντικαταθλιπτικό που μειώνει την επιθυμία για κάπνισμα επηρεάζοντας τους νευροδιαβιβαστές ντοπαμίνη και νοραδρεναλίνη στον εγκέφαλο.
Το Varenicline δρα ως μερικός αγωνιστής των νικοτινικών υποδοχέων, μειώνοντας την ικανοποίηση από το κάπνισμα και τα συμπτώματα στέρησης.
Η θεραπεία διαρκεί συνήθως 12 εβδομάδες και το κόστος κυμαίνεται από 80-150€ μηνιαίως, ανάλογα με το φάρμακο και τη δοσολογία.
Τα φυσικά προϊόντα αποτελούν συμπληρωματικό εργαλείο στη διαδικασία διακοπής του καπνίσματος. Φυτικά εκχυλίσματα όπως η βαλεριάνα και το πάσιφλορα μπορούν να μειώσουν το άγχος και την ευερεθιστότητα που συχνά συνοδεύουν την απεξάρτηση.
Αιθέρια έλαια όπως η λεβάντα και η μέντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε αρωματοθεραπεία για χαλάρωση. Τσάια από χαμομήλι, μελισσόχορτο και λεμονόχορτο βοηθούν στην ηρεμία. Είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον φαρμακοποιό σας για πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα που λαμβάνετε.
Η διαδικασία διακοπής του καπνίσματος περιλαμβάνει διάφορα συμπτώματα απεξάρτησης που είναι φυσιολογικά και προσωρινά. Μπορεί να βιώσετε ευερεθιστότητα, δυσκολία συγκέντρωσης, άγχος και επιθυμία για τσιγάρο τις πρώτες εβδομάδες.
Για τη διαχείριση των συμπτωμάτων, διατηρείτε υγιεινή διατροφή, πίνετε άφθονο νερό και ασκηθείτε τακτικά. Επισκεφθείτε γιατρό εάν αισθάνεστε έντονη κατάθλιψη ή εάν τα συμπτώματα επιμένουν πέρα από τις πρώτες εβδομάδες.
Δημιουργήστε νέες υγιεινές συνήθειες για να αντικαταστήσετε το κάπνισμα και αποφύγετε τις καταστάσεις που σας προκαλούν επιθυμία για τσιγάρο.
